Mangan w wodzie z własnych ujęć nie występuje co prawda w tak dużych stężeniach jak żelazo, jednak jego przekroczenia nie są pożądane. Przede wszystkim ze względu na skutki techniczne dla instalacji i całego gospodarstwa domowego, jakie niesie ze sobą użytkowanie takiej wody. Jak usuwać mangan z wody? Który sposób na odmanganianie jest najskuteczniejszy?
Problem manganu w wodzie z własnych ujęć
Mangan w wodach podziemnych to zazwyczaj kwestia związana z rozpuszczaniem się skał i przedostawania tego pierwiastka do wody. Znacznie rzadziej wysokie stężenia wynikają z przenikania ścieków przemysłowych. O stężeniu manganu w wodzie oraz jego formie występowania w dużej mierze decyduje odczyn pH wody. Najczęściej przekroczenia manganu w wodzie towarzyszą wysokiemu stężeniu żelaza – te substancje zazwyczaj występują w parze, choć wcale nie jest to regułą.
Już przy niewielkich stężeniach manganu w wodzie zmianie może ulegać jej barwa, może pojawić się także mętność. Użytkownicy nie chcą korzystać z takiej wody do celów użytkowych, a już tym bardziej do celów spożywczych.
Dość często można się spotkać ze skargami dotyczącymi brudzenia pranych tkanin przez zamanganioną wodę. W niektórych przypadkach osad po manganie może odkładać się na łazienkowej armaturze i w miejscach czerpania wody. Uznaje się go za znacznie trudniejszy do usunięcia niż osad z żelaza. Wymaga poświęcenia czasu, ale i użycia dość silnych detergentów.
Osad po manganie pozostaje także w instalacjach podczas przepływu wody. Nagromadzona warstwa stale się powiększa, przez co może dochodzić do awarii, spadku wydajności, kłopotów z przepływem – to wszystko wydatki i nieprzyjemności, jakich można uniknąć.
Ponadto osad po manganie stanowi doskonałe środowisko do rozwoju różnego rodzaju bakterii, także tych mogących spowodować wtórne skażenie mikrobiologiczne wody w instalacji i spowodować problemy zdrowotne.
Dowiedz się więcej o manganie w wodzie: https://www.krainawody.pl/blog/news/mangan-w-wodzie-czy-jest-szkodliwy-jak-go-usuwac
Sposoby na usuwanie manganu z wody
Mangan jest substancją trudniejszą do usunięcia niż żelazo. Ten pierwiastek nie wytrąca się łatwo, zwłaszcza jeśli dodatkowy problem stanowią przekroczenia żelaza w wodzie. Z tego właśnie powodu wymaga zastosowania specjalnych technik.
Przede wszystkim kluczową rolę w doborze metody uzdatniania wody odgrywa analiza wody pod kątem fizykochemicznym. Dzięki ustaleniu występowania w wodzie związków chemicznych w przekroczeniach oraz ogólnemu oglądowi parametrów można dobrać najbardziej optymalną opcję. Nie każda metoda odmanganiania sprawdzi się tak samo dobrze w każdym wypadku.
Odwrócona osmoza
Jeśli woda ma być oczyszczana z manganu tylko do celów spożywczych, dobrym sposobem może być zastosowanie systemu odwróconej osmozy. Membrana osmotyczna ma bardzo dużą dokładność, przez jej powierzchnię przedostają się właściwie tylko cząsteczki czystej wody.
Dzięki działaniu membrany osmotycznej z wody usuwany jest nie tylko mangan, ale też cała gama innych metali ciężkich, w dodatku azotany, pestycydy, herbicydy, związki organiczne, związki chloru, twardość wody, bakterie, wirusy. Woda jest bezpieczna do spożycia, odzyskuje odpowiedni smak oraz zapach.
Odwróconą osmozę do redukcji manganu z wody wykorzystuje się bardzo sporadycznie. Przede wszystkim ze względu na to, że jest to punktowy sposób filtracji wody i nie uzdatni jej na całą instalację.
Wymiana jonowa
W przypadku niewielkich przekroczeń żelaza i manganu z wody dobrym sposobem na ich redukcję mogą być urządzenia działające w oparciu o złoża jonowymienne. Jeśli odstąpienia od normy są minimalne, z usuwaniem manganu poradzi sobie nawet centralny zmiękczacz wody.
Przy wykorzystaniu takiego rozwiązania należy jednak brać pod uwagę, że przez odkładanie się na żywicy jonowymiennej żelaza i manganu, ta szybciej wytraca swoje właściwości i wymaga wymiany po znacznie krótszym okresie eksploatacji. Nie jest to więc sposób ekonomiczny, aczkolwiek skuteczny, jeśli mangan występuje na drugim stopniu utleniania w formie rozpuszczalnej.
Innym przykładem urządzenia działającego w oparciu o złoża jonowymienne i radzącego sobie z przekroczeniami manganu jest stacja wielofunkcyjna. Dzięki specjalnie dobranej mieszance złóż filtracyjnych, te urządzenia radzą sobie z: żelazem, manganem, związkami organicznymi, jonem amonowym, wysokim stopniem twardości wody.
Maksymalne wysokości stężeń substancji, z którymi poradzi sobie mieszanka filtracyjna podaje producent. Nie jest to rozwiązanie, które można zastosować przy każdych parametrach wody. Złoże w stacjach wielofunkcyjnych, podobnie jak w zmiękczaczach wody, regeneruje się za pomocą roztworu solanki.
Odmanganianie na złożu Greensand
Złoże Greensand jest w stanie poradzić sobie nawet z większymi przekroczeniami manganu w wodzie, jednak nie jest to z pewnością najchętniej wykorzystywana metoda filtracji wody. Materiał filtracyjny, zwany w Polsce zielonym piaskiem posiada zarówno funkcje utleniające, jak i filtracyjne. Sprawia, że rozpuszczalne w wodzie związki manganu są przekształcane w nierozpuszczalne, a następnie zatrzymuje je na złożu. Do użytkownika trafia czysta woda.
Urządzenia zasypywane Greensandem mogą pracować nawet ze zbiornikami przeponowymi, a ich główną zaletą jest to, że potrzebują naprawdę mało miejsca. Kłopot stanowi jednak potrzeba regeneracji za pomocą silnego środka chemicznego, jakim jest nadmanganian potasu. To związek stanowiący realne niebezpieczeństwo i przy jego dozowaniu należy pamiętać o zachowaniu najwyższych środków ostrożności. Ponadto cały czas należy doglądać poziomu regeneratu w zbiorniku, co może być zwyczajnie niewygodne.
Odmanganianie ze wstępnym napowietrzaniem
Znacznie częściej stosowaną metodą odmanganiania wody jest filtracja na silnie utleniających złożach katalitycznych ze wstępnym napowietrzaniem wody. Na rynku są dwa typy urządzeń, które działają właśnie w taki sposób.
Pierwszym są klasyczne odmanganiacze, czyli duże butle ciśnieniowe zasypane złożem katalitycznym i sterowane za pomocą najczęściej automatycznej głowicy sterującej. Są w stanie usuwać z wody naprawdę duże przekroczenia, nawet przy wysokich zużyciach wody w ciągu doby. Do działania potrzebują jednak koniecznie ocynkowanego zbiornika hydroforowego, przez co cały system zajmuje dużo miejsca.
Drugim typem urządzeń są niewielkie odżelaziacze i odmanganiacze z wbudowaną komorą sprężonego powietrza. Mogą działać z hydroforami przeponowymi, nie zajmują dużo miejsca. Wewnątrz butli ciśnieniowej oprócz złoża znajduje się także komora, przez którą najpierw przepływa woda i właśnie tam jest wstępnie napowietrzana.
Oba typy urządzeń działają właściwie w podobny sposób. Najpierw woda jest wzbogacana w dużą ilość tlenu, co ma przyspieszyć proces utleniania manganu ze związków rozpuszczalnych do nierozpuszczalnych. Następnie surowa woda trafia na złoże filtracyjne, gdzie dochodzi do utleniania i zatrzymywania cząstek stałych manganu.
Złoże filtracyjne co jakiś czas wymaga przepłukania wyłącznie za pomocą wstecznego przepływu wody. Właśnie z tego względu odmanganianie ze wstępnym napowietrzaniem jest uznawane nie tylko za proces bardzo przyjazny środowisku, ale przede wszystkim ekonomiczny.
Pozbądź się manganu z wody
Jak widać jest wiele sposobów na to, aby mangan nie był problemem wody użytkowanej z własnych ujęć w wielu gospodarstwach domowych. Warto walczyć z kłopotem, zwłaszcza, że można tego dokonać również sposobami ekonomicznymi, niewymagającymi wiele uwagi w codziennej eksploatacji.
Mangan w wodzie to bardzo ciężki temat do zwalczenia, a i jego duże przekroczenia to niestety widoczne skutki w domu, choćby w postaci osadu. Walczyliśmy z tym problemem, na szczęście skutecznie. Naszym zdaniem najlepsza opcja to jednak odżelaziacz i odmanganiacz ze wstępnym napowietrzaniem – takiej wody używamy i w domu, i na ogród.
Nam w sklepie zaproponowali Ecoperla Sanitower na mangan. Przy zużyciu wody i naszych wynikach analizy wody to podobno było najlepsze rozwiązanie. Dobrze, że mieliśmy wystarczająco dużą kotłownię, żeby się wszystko zmieściło. Na szczęście teraz po montażu parametry w normie.